آموزش اولیه به طوطی سانان

تربیت و اموزش

هر طوطی خاکستری عادات مخصوص خود را دارد اما به‌طور کلی می‌توان ان ها را از لحاظ عادات و رفتارهایی که دارند، ‌در چندین دسته کلی تقسیم‌بندی کرد
خاکستری ها از حدود ۳ تا ۴ ماهگی ، به‌طور کامل پر درمی‌آورند و از وقتی که رنگ چشم آنها رو به زرد شدن میکند نشانه های بلوغ جسمی در انها و رفتارشان نمایان خواهد شد.

‌سن آنها از روی رنگ چشم‌ها و رنگ انتهای پرهای دم ( که هر چه تیره تر باشد امکان جوجه بودن ان ها مشخص میشود , اما این رنگ انتهای دم نیز معمولا در سن ۱۲ تا ۱۸ ماهگی از بین میرود و فقط در نژاد کونگو یا همان دم قرمز نیز قابل رویت خواهد بود ) تا حدی قابل تشخیص است.

همچنین نمی‌توان از روی شکل ظاهری کاسکو به نر یا ماده‌بودن او پی برد و برای این امر نیاز به ازمایش های ژنتیک دارد.

اگر به آنها نزدیک بشویم و قار بزنند و حالت حمله یا ترس به خود بگیرند، معلوم می‌شود که هنوز وحشی بوده و با انسان انس نگرفته‌اند.
اگر با نزدیک‌شدن به یک خاکستری ، او حالت مذکور را نشان ندهد و به راحتی اجازه بدهد به او نزدیک شوید و حتی سرش را نوازش کنید یا به منقارش دست بزنید، معلوم می‌شود که مرحله وحشی‌بودن و انس نداشتن با انسان را پشت‌سر گذاشته است و اگر در سن مناسب باشد اماده ی اموزش های سخنگوییست .

اگر دست‌تان را به یک پای یم خاکستری نزدیک کنید و فشار ملایمی به آن بدهید و پرنده ابتدا یک پا و سپس پای دیگرش را روی دست شما بگذارد و به عبارتی روی دست شما بیاید، این حالت از لحاظ اهلی‌بودن پیشرفته‌تر از حالت قبلی است اما اگر انتظار داشته باشید که با اولین برخورد حتی یک خاکستری سخنگو سخنی را بگوید، یا روی دستتان بیاید , این انتظار کاملا بیجاست زیرا حتی خاکستری هایی که توسط صاحب قبلی خود سخنگو شده‌اند، مدتی طول می‌کشد تا اولین کلمه را در حضور صاحب جدید به زبان آورند؛ البته کشیدن سوت‌های یادگرفته به علت نزدیک‌بودن تن آنها با تن صداهای طبیعی ، در اولین روزهای به خانه‌آوردن یک خاکستری اهلی و سخنگو، عادی است.

اما سخنگویی اغلب خاکستری های سخنگو زمانی آغاز می‌شود که با زوایای محیط جدید زندگی و افراد خانواده آشنا شوند. در تمام موارد ذکرشده، بین هر خاکستری با خاکستریه دیگر تفاوت وجود دارد؛ ممکن است شما یک خاکستری سخنگو را به خانه بیاورید و به محض برداشتن پوشش اطراف قفس، ‌کلمه یا جمله‌ای را بر زبان آورد و ممکن است یک هفته طول بکشد تا بتواند کلمات و جملاتی را که آموخته تکرار کند.
هوش خاکستری ها نیز با هم متفاوت است.

ممکن است یک خاکستری در تمام عمر طولانی‌اش نتواند تقلید صدای انسان را یاد بگیرد ( یا نخواهد و یا اموزش های درست به او داده نشود برای این امر ) ، همچنین ممکن است یک خاکستری پس از به حرف‌آمدن – درصورت آموزش صحیح روزانه – قادر به یادگیری یک کلمه و بیشتر در روز باشد.
وقتی به خاکستری ها وحشی نزدیک می‌شوید، عموما قار می‌کشند.

بعضی از آنها بدون اینکه از جای خود تکان بخورند، قار می‌کشند، ‌برخی خودشان را به دیواره‌های قفس می‌چسبانند و قار می‌کشند و بعضی هم چنان می‌ترسند که خودشان را به این طرف و آن طرف قفس می‌کوبند.
اگر شما انگشت خود را به طرف منقار کاسکوی وحشی ببرید، ممکن است دست شما را محکم گاز بگیرد و متعاقبا قار بکشد.

شاید هم وحشت‌زده خود را به دیواره‌های قفس بچسباند و قار بکشد یا با پروازهای کوتاه خودش را به دیواره‌های قفس بکوبد.
اگر شما غذایی را به منقار پرنده نزدیک کنید؛ ضمن اینکه قار خواهد کشید، ممکن است غذا را با منقار خود بگیرد و پرتاب کند یا ‌آن را با حالت تهاجمی‌ای بگیرد، تکه تکه کند و کف قفس بیندازد.

شاید هم آن را بگیرد و بین انگشتان پای خود قرار دهد و مشغول خوردن آن شود اما قارکشیدن برای تمام خاکستری ها وحشی تازه خریداری‌شده – کم و بیش – طبیعی و عادی است.
این پرنده های باهوش برای زندگی در اسارت نیازمند اسباب بازی و وسایلی برای سر گرم شدن هستند اما ممکن است اسباب‌بازی‌های جدید موجب ترسیدن طوطی شما شود؛ بنابراین قبل از قرار دادن آنها به‌عنوان اسباب‌بازی دائم در قفس، سعی کنید در خارج از قفس طوطی را با آنهاآشنا کنید.

چشم‌های شفاف و براق یک نشانه ی ساده برای سلامتی طوطی است، طوطی‌های بیمار در حالت بیداری چشمانی نیمه‌باز دارند و اغلب نوعی ترشح از چشم و بینیه آنها بیرون می‌آید و معمولا به حالتی روی چوب نشیمن قفس قرار میگیرند که پا ها را در زیر سینه جمع کرده و نشست عادی و معمولی نخواهند داشت و گاهی نیز بنا به شدت بیماری در کف قفس قرار میگیرند.

به‌نظر می‌رسد که زندگی خاکستری ها به بازی می‌گذرد اما از نظر طوطی هرکاری که او را مشغول می‌کند، یک کار جدی است.
ان ها پرنده‌های بسیار بازیگوشی هستند؛ آنها با اسباب‌بازی‌های خود و به‌خصوص اسباب‌بازی‌های جدید بازی می‌کنند.
معمولا خاکستری ها دوست ندارند کسی از جلو به آنها نزدیک شود به خصوص قبل از رام شدن و زمانی که پرنده هنوز به نوعی یک طوطیه وحشی حساب میشود؛ چنین حرکتی باعث ترساندن آنها می‌شود، پس بهتر است حداقل تا قبل از عادت کردن به شما به این نحو به ان ها نزدیک نشوید .

خاکستری ها قبل از اینکه روی چیزی بنشینند، با منقار خود میزان محکم‌بودن آن را آزمایش می‌کنند؛ بنابراین وقتی می‌خواهید پرنده ی تان را روی دست خود بنشانید،‌ ابتدا منقارش را به دست شما نزدیک می‌کند؛ در این حالت نترسید و دست‌تان را عقب نکشید.

خاکستری های وحشی، علاوه بر آن که به تازگی از محیط طبیعی و همنوعان خود جدا شده اند، برای وارد شدن به کشورهای وارد کننده، گاه تا چند ماه مجبورند شرایط تنش زای صیدشدن، انتظار در قفس های دسته جمعی، حمل و نقل، انتظار در کشورهای واسطه، حمل و نقل مجدد به کشور مقصد، انتظار در یکی از شهرهای کشور مقصد برای توزیع یا انتقال به یک شهر اصلی یا دیگر شهرها، ورود به پرنده فروشی های اصلی، انتقال به پرنده فروشی های جزیی در شهرستان ها، ورود به پرنده فروشی های جزء و انتظار در محیط ناخوشایند پرنده فروشی و سرانجام انتقال به خانه خریدار را تحمل کنند.

بدیهی است خاکستری هایی که در جعبه یا قفسی کوچک از آفریقا تا کشور واسطه و سپس تا کشور ما حمل می شوند، در هر جعبه تعدادی از آنها ممکن است تلف شوند.

خاکستری های وارداتی در هر سن، اولاً وحشی هستند و ثانیاً تا زمانی که به خانه ای وارد نشوند و چند ماه پس از آن، حالت وحشی خود را حفظ می کنند.

خاکستری های وحشی، حتی وقتی توسط علاقه مندان آنها خریداری می شوند و به خانه ها وارد می شوند، بر حسب میزان رسیدگی به آنها به نوع رفتارهایی که با آنها می شود، مدت سه تا چهار ماه یا بیشتر طول می کشد تا از حالت وحشی درآیند و اهلی شوند.

در این مدت، به محض نزدیک شدن هر کسی به قفس، قار می شکد و البته قارکشیدن که در بین تمام خاکستری های وحشی عمومیت دارد، شدت و ضعف دارد.

برخی از آنها زودتر و برخی دیرتر با صاحب خود و محیط جدید زندگی عادت می کنند.

طی مدتی که خاکستری ها دوره اهلی شدن در خانه ها را می گذرانند، علی رغم تلاش صاحب آنها برای رسیدگی به تغذیه و نظافت آنها، این پرنده تا حدود یکی دو ماه ( بسته به سن و نوع رسیدگی به پرنده دارد )، هر وقت کسی به آن نزدیک می شود، قار می کشد و زمانی آرام می گیرد که شخص از قفس دور می شود.

اگر خاکستری ها وحشی توسط یک فرد بی حوصله خریداری شود و به خانه آورده شود، مدت اهلی شدن آن طولانی می شود. چون این پرنده وحشی است و به زندگی در غیر از محیط طبیعت و به همراه والدین و همنوعانش عادت ندارد و چنان عقلی هم ندارد که زحمات صاحبش را درک کند و با وی زود مهربان شود یا در هنگام تغذیه و نظات قفس آرام بماند.

پس تنها یک راه باقی می ماند و آن این است که صاحب پرنده ی وحشی از قبل رفتارهای حالت وحشی آن را بداند و پذیرفته باشد که رفتارهای ناشی از ترس خاکستری هارا تحمل کند و به تدریج آن را اهلی کند تا متعاقب اهلی شدن پرنده، مرحله تربیت و آموزش سخن گویی را برای آن شروع کند.

هرچه زمان بگذرد و شما با خاکستری وحشی خوشرفتاری بیشتری کنید، ترسش از شما زودتر می ریزد و به تدریج سر و صدایش کمتر می شود و سرانجام شما را به عنوان دوست می پذیرد.

در مرحله اهلی کردن، اگر می خواهید پرنده ی تان زودتر به شما عادت کند، باید زمان بیشتری رانزدیک قفس در جایی که پرنده قار نکشد، بشینید.

پرنده ی شما هرچه بیشتر شما را ببیند، زودتر با قیافه شما به عنوان یک دوست و پرستار آشنا می شود و هرچه شما را کمتر ببیند، دیرتر با شما آشنا می شود و دیرتر اهلی می شود.

در روزهای اول، وقتی شما آب و غذا و نظافت طوطیه وحشی را تأمین کردید، دقایقی را در یک متری قفس بشینید و کلماتی را بگویید یا سوت های زیبایی بزنید ( زدن انواع مختلف سوت در زمان های طولانی توصیه نمیشود ) تا به صداها و سوت های شما عادت کند.

وقتی می خواهید غذا یا آب را تعویض کنید، به آرامی کلماتی را به زبان بیاورید یا سوت های ملایمی بزنید. توجه داشته باشید که خاکستری ها انواع سوت ها و آوازهای پرندگان را به دلیل نزدیک بودن با زبان طبیعی خودش زودتر یاد می گیرد و سخن انسان را از وقتی یاد می گیرد که اولاً اهلی شده باشد، ثانیاً قدرت تقلید صدای انسان را داشته باشد.

در مرحله اهلی کردن، توصیه میشود عجله نکنید، رفتار خشن با طوطیه خود نداشته باشید و همواره با آن مهربان باشید تا این مرحله هرچه زودتر تمام شود.

فراموش نکنید که اگر در مقابل رفتارهای وحشیانه و ناشی از ترس پرنده ی خویش، شما هم عصبانی شوید و با کاسکو خشونت کنید، ممکن است طوطیه شما خودش را به دیواره های قفس بکوبد و حتی در پرنده های سن پایین و در اصطلاح جوجه سکته کند و بمیرد.

باز هم توصیه می شود که در نگهداری و پرورش این نوع طوطی، شما باید این حقیقت را به خاطر داشته باشید که این پرنده عمری کمتر از عمر شما نخواهد داشت و لذا باید چند ماه رفتارهای ترس آلود آن را تحمل کنید.

اگر می خواهید معنی این تحمل را خوب بفهمید، به رفتارهای نوزاد انسان توجه کنید و بیندیشید علی رغم آن که یک نوزاد، «بچه آدم» است، تا چند سالگی شما باید پرستاری آن را به عهده داشته باشید و فقط با آن مهربانی کنید، یعنی حتی بچه اناسن هم تا چند سالگی چیزی نمی فهمد که بخواهد مطیع شما باشد.

در حالی که تربیت پذیری بچه ی انسان از هفت سالگی شروع می شود، چگونه است که شما توقع دارید که یک خاکستریه وحشی که هیچ تجربه ای در زندگی با شما ندارد، زود رام شما شود و طبق میل شما رفتار کند! ؟

در مقایسه با بچه انسان که تا هفت سالگی هرگونه رفتار خشن و تنبیه برای آن قدغن و مضر است، شما کافیست در مورد یک خاکستریه وحشی، فقط حدود دو ماه تحمل داشته باشید تا دیگر قار نکشد و حدود دو ماه دیگر هم تحمل کنید تا آرام شود و به مرحله تربیت پذیری و سخنگویی برسد.

زمان سخن گو شدن خاکستری ها

خاکستری های وارداتی کاملاً وحشی هستند و از نزدیک شدن شما یا هر چیز به قفسشان می ترسند و به میزان کم تا زیاد قار می کشند. این پرنده ها (جوجه یا بالغ)، تا زمانی که تحت تربیت انفرادی قرار نگیرند، حالات وحشی خود را حفظ می کنند.

وقتیخاکستری وحشی وارد خانه فردی می شود، برحسب این که صاحبش چگونه رفتاری با آن داشته باشد و چه مقدار وقت خودش را صرف آن کند و شیوه تربیتی اعمال شده روی آن چه کیفیتی داشته باشد، ۲ تا ۴ ماه یا بیشتر طول می کشد تا کاملا اهلی شود (البته اگر تلاشی برای اهلی کردن آن نشود، ممکن است تا یکی دو سال هم اهلی نشود).

پس از اهلی شدن، ملاحظه می شود که به تدریج کلماتی را که بارها شما برای آن تکرار کرده اید، به زبان می آورد. وقتی یه خاکستری اولین کلمه را به زبان آورد، شما به این نتیجه می رسید که پرنده ی شما قدرت تقلید صدای انسان را دارد. از این پس، میزان فراگیری کلمات تکرار شوند توسط شما به دو عامل بستگی دارد:

عامل اول، هوش پرنده در یادگیری تقلید صدای انسان و میزان علاقه مندیش به این موضوع و عامل دوم روش آموزش شما.

هرچه طوطی از لحاظ ژنتیکی قدرت تقلید صدای انسان را بیشتر داشته باشد و هرچه روش شما در آموزشش صحیح تر و منظم تر باشد، سرعت یادگیری کلمات، عبارات و جملات توسط پرنده ی شما بیشتر خواهد بود و هرچه زمان بگذرد و شما در آموزش سخن گویی وقت بیشتری به آن اختصاص دهید، کلمات، جملات، سوتها، صداها و حرکات بیشتری را یاد می گیرد.

یک خاکستریه با هوش ممکن است ظرف مدت کوتاهی کلمات و جملات زیادی را یاد بگیرد. در حالی که یک خاکستری کم هوش ( یا پرنده ای که علاقه ای به اموزش این نوع کلمات ندارد و یا کمتر دارد ) ، ممکن است حتی پس از سال ها، فقط چند کلمه بیشتر نتواند حرف بزند.

این نکته ثابت می کند که ارزش و قیمت خاکستری ها سخن گو بسیار متفاوت است و شما در هنگام خرید یک خاکستری سخن گو باید براساس میزان سخن گویی آن پول بپردازید.

به هر حال زمان سخن گو شدن خاکستریه شما معمولاً وقتی فرا می رسد که به طور کامل یا نسبتاً کامل اهلی شده باشد. اما هیچ کسی با دیدن یک خاکستری وحشی یا اهلی نمی تواند به قابلیت سخن گو شدن آن پی ببرد.

همچنین نمی تواند تعیین کند که یک خاکستری تا چه حدود قابلیت پیشرفت در سخن گویی را دارد! در واقع فقط با گذشت زمان است که صاحب پرنده می تواند با توجه به کاری که روی پرنده ی خویش انجام داده است، در مورد قابلیت سخن گویی ان اظهار نظر کند.

وقتی یک خاکستری وحشی در خانه ای اهلی شود و در طول مدت اهلی شدن، صاحبش به میزان کم و بیش کلماتی را برای آن تکرار کرده و پس از اهلی شدن برای آن کلاس های منظمی را گذاشته و با روش صحیح سخن گویی را به آن آموزش داده است، پس از مدت زمانی حدود یک هفته تا یک ماه که از اهلی شدن و آموزش دیدن پرنده گذشته باشد، باید بتواند کلمه یا کلماتی را که یاد گرفته است، تکرار کند.

آموزش سخنن گویی بهخاکستری ها موضوعی پیچیده است. به عبارت دیگر نمی توان آموزش خاکستری ها را جوری بیان کرد که برای تمامخاکستری ها و در هر سنی موفقیت آمیزترین شیوه باشد.

به طور مثال، اگر جوجه ای در سن ۴ تا ۶ هفته از والدینش جدا شود و به طور دستی تغذیه و مراقبت شود، چنان چه شخص موفق به زنده نگه داشتن آن شود، تا سه ماهگی یا بیشتر کاملاً پر در می آورد و در طول این مدت خلق و خوی وحشی را از والدین نمی گیرد که صاحبش نیاز به اهلی کردن آن داشته باشد. در این مورد جوجه ها به خوبی با صاحب خود خو می گیرند، اما تا ۶ الی ۱۲ ماهگی (جوجه های دم سیاه) و ۱۲ الی ۱۸ ماهگی (جوجه های دم قرمز) قدرت سخن گویی پیدا نمی کنند.

شما باید با رفتارشناسی خاکستری خود در هر سنی که هست کاملاً آشنا شوید تا بتوانید مراحل اهلی کردن و آموزش سخن گویی به آن را خوب تر پیش ببرید و حوصله شما از تعلیم آن سر نرود.

طوطیه شما اگر سخن گو هم باشد، باید روزانه تحت تعلیم قرا رگیرد تا اولاً کلمات و جملاتی را که یاد دارد، از یادش نرود، ثانیاً بر تعداد لغات و جملاتی که بلد است، افزوده شود. از آن جا که عمده خاکستری هایی که مردم از بازار می خرند، پرنده های وارداتی وحشی هستند، آموزش جدی سخن گویی باید از زمانی شروع شود که اهلی می شود و قدرت تمرکز حواس برای آموزش دیدن از مربی خود را پیدا می کند.

اگر دمدمی مزاج هستید و از روی هوس و دیدن سخن گویی یک خاکستری در خانه ی شخص دیگر، میل لحظه ای به داشتنپرنده در شما ایجاد شده است، بهتر است از خریدان تا وقتی کاملاً مصمم نشده اید، صرف نظر کنید؛ زیرااین نوع طوطی ها وقتی به خانه شما وارد شود و پس از مدتی به شما عادت کند، توقع دارد که شما جای زن، شوهر، فرزندان، والدین یا همنوعانش را پر کنید و اگر نکنید، دچار افسردگی می شود و حتی اقدام به کندن پرهایش می کند.

همچنین اگر یک خاکستری سخن گو خریداری کنید یا خودتان یک پرنده ی وحشی را به مرحله بالایی از سخن گویی برسانید و پس از مدتی از حرف زدن و تکرار کلمات یاد گرفته توسط پرنده خودداری کنید، به تدریج از علاقه ی پرنده تان برای حرف زدن کاسته می شود و لغات و جملات آموخته را فراموش می کند و چنان ممکن است حتی با شروع آموزش سخن گویی مجدد، قدرت اولیه ی خود را باز نیابد.

وقتی شما یک خاکستری سخن گو خریداری می کنید یا خاکستری ای را به مرحله پیشرفته ی سخنگویی می رسانید، به این نکته توجه داشته باشید که فقط تأمین آب و غذا و نظافت برای آن کافی نیست، بلکه این پرنده به همدمی با شما و بازی و حرف زدن با شما نیاز دارد و اگر به اندازه کافی با آن همدم نشوید، نه تنها پیشرفت بیشتری نخواهد کرد، بلکه قطعاً پسرفت خواهد کرد و این امکان وجود دارد که به تدریج از سخن گویی بیفتد و به سمت حالت وحشی پیشرفت کند.

یکی از بزرگترین مشکلات نگهداری دو خاکستری در خانه (حتی یک جفت خاکستریه نر و ماده جور شده با هم) یا داشتن یک خاکستری و یک پرنده ی دیگر یا یک خاکستری و یک حیوان خانگی، سرگرم شدن ان ها با هم یا حسادت آن ها نسبت به یکدیگر یا حسادت خاکستری ها نسبت به پرنده ی دیگر یا حیوان خانگی و پیشرفت نکردن پرنده در سخن گویی و تربیت و کم شدن سخن گویی و یا حتی بروز مشکلات روحی و پرکنی و پر جوی در ان ها شود

بنابراین دقت داشته باشید که اگر می خواهید چنین اتفاقی نیفتد، بهتر است یک خاکستریه سخن گو و تربیت شده را تحت شرایط حسادت ورزیدن یا سرگرم شدن با پرندهیا حیوان دیگر یا بی توجه ای قرار ندهید.

ماهیت سخن گویی خاکستری ها

خاکستری ها یا دیگر طوطی ها و سایر پرندگان تقلید کننده ی صدا تا زمانی که اهلی نشوند و شما به آن ها چیزی یاد ندهید، آن ها هم چیزی یاد نمی گیرند.

به عبارت دیگر اگر تلاشی برای یاد دادن کلمات و جملات جدید به پرنده ی خویش نکنید ، حتی ظرف چندین سال هم سخن گو نخواهد شد. البته ممکن است شما یک خاکستری وحشی را به خانه خود ببرید و در مدت چند ماه ضمن مراقبت هایی که از آن می کنید، ترس آن از نزدیکی شدن شما به قفسش بریزد و دیگر قار نکشد، سوت ها و صداهایی را درآورد، روی دست شما بیاید و وقتی درب قفس را باز می کنید، از قفس خارج شود و بالای قفس بنشیند و گاهی پروازهای کوتاه در داخل اتاق داشته باشد , بدون آن که شما آن را تمرین دهید.

ان ها میتوانند صداهایی را که می شنود به حافظه خود بسپارند و در هنگام تشخیص خود آن ها را تکرار کنند. اما باید این حقیقت را بدانید که اگر میل دارید پرنده ی شما کلمات و جملات مورد علاقه شما را بگوید، از وقتی که اهلی می شود، باید آن کلمات و جملات را با روش صحیح به پرنده ی خود یاد بدهید؛ در غیر این صورت نباید از ان انتظار داشته باشید که کلمات و جملات نشنیده یا کم شنیده را برای شما تکرار کند.

برای خاکستری ها زبان فارسی، ترکی، انگلیسی و غیره یا هیچ صدایی غیر از صداهای طبیعی خودش، تفاوت ندارد. ان ها فقط صداهایی را که به اندازه ی کافی و در شرایط مناسب می شنود، یاد می گیرد و فرقی نمی کند که صدای شُر شُر آب باشد یا زنگ تلفن یا کلمات، عبارات و جملاتی به هر زبان.

اهلی کردن و تربیت خاکستری ها

وقتی یک خاکستری را از محیطی که به آن عادت دارد به مکان جدیدی منتقل می کنید، باید به آن قدری زمان بدهید تا به محیط جدید عادت کند. برای این کار بهترین اقدام این است که قبل از ورود پرنده به محیط جدید، باید قفس آن را کاملاً آماده کنید وبه محض رسیدن پرنده به محیط جدید، آن را داخل قفس قرار دهید.

بعد باید پرنده را را تنهابگذارید تابه تدریج با محیط اطراف خود و افراد خانواده آشناشود و این زمان معمولا بین یک هفته تا ۱۰ روز لازم است که به پرنده داده شود و در طول این مدت فقط برای تعویض اب و غذا به قفس نزدیک شده و بعد از تعویض اب و غذا و کاغذ زیر قفس پرنده را به حال خود گذاشت تا به محیط جدید و افراد محیط عادت کند. گاهی اوقات یک خاکستریه جدید پس از قرار گرفتن در قفس، به مدت یکی دو روز غذا نمی خورد. در این صورت تلاش شما برای غذا دادن به آن، بیشتر موجب ناراحتی اش می شود و باید ان را به حال خود گذاشت تا به تدریج خود به سمت غذا برود .

شخصیت هر خاکستری خاص خودش است. برخی زود با صاحب خود و افراد خانواده آشنا می شوند وبرخی دیر. خاکستری هایی که قبلاً صاحب دیگری داشته اند، ممکن است مدتی طول بکشد تا صاحب قبلی خود را فراموش کنند و به صاحب جدید عادت کنند.
خاکستری ها پرنده های با هوش, عاطفی و بسیار حساسی هستند ولی عملایت صید و حمل و نقل آن ها با خشونت و بی تفاوتی عوامل دست اندرکار توام است، معمولاً خاکستری ها وحشی وارداتی خاطرات بدی از انسان دارند.

به همین دلیل وقتی در قفس قرار می گیرند، به محض نزدیک شدن فرد به آن ها، عکس العمل شدیدی نشان می دهند، رفتارهای ناخوشایندی که از هنگام صیدتا زمان مستقر شدن آن ها در پرنده فروشی های کشورهای وارد کننده با آن ها می شود، شامل:

صید آن ها با دستکش چرمی از داخل لانه طبیعی، جدا کردن آن ها از والدین، قیچی کردن خشن پرها؛ انداختن تعداد زیادی از آن ها داخل یک جعبه، واکسن زدن به آن ها؛ حمل و نقل نامناسب، سفر طولانی و گذراندن دوره قرنطینه در کشورهای مقصد می شود (البته واکسیناسیون و قرنطینه مربوط به خاکستری هایی می شود که صید و صادرات آن ها به طور قانونی انجام می شود).

به طور کلی تا یک خاکستری احساس امنیت نکند، به خواسته شما عمل نمی کند و شما باید فوق العاده صبور باشید و به تدریج اعتمادپرنده ی خویش را جلب کنید تا بتوانید یک پرنده ی دست آموز، با تربیت و خوب از آن بسازید.





آموزش سخن گویی به طوطی های خاکستری

اصولاً زندگی خاکستری هایی که از طبیعت صید می شوند و سرانجام راهی خانه علاقه مندان می شوند به چند دوره تقسیم می شود:

دوره ی زمان خارج شدن جوجه از تخم تا سن حدود ۳ یا ۴ ماهگی یا بیشتر است.

در این سن پرهای جوجه ها به طور کامل درآمده و قدرت پرواز دارد. اگر کسی خودش به جوجه کشی ازخاکستری ها موفق شود یا به هر صورت جوجه ی بسیار جوانی به دستش برسد و موفق به زنده نگهداشتن و پرورش آن شود، چنین جوجه ها چون زندگی در حالت وحشی را تجربه نکرده و تقریباً از ابتدای زندگی، انسان از آنها پرستاری می کند، حالت توحش و ترس از انسان را ندارند و لذا از لحاظ تربیتی یک مرحله جلوتر از خاکستری هاای وحشی هستند.

البته تغذیه و نگهداری از چنین جوجه ها کار دشواری است و به علت حساس بودن آنها به عوامل بیمای زا، اگر فرد غیرمجربی اقدام به نگهداری آنها کند، بیشتر آنها تلف می شوند.

گاهی عوامل وارد کننده، چنین جوجه هایی را نیز وارد می کنند و در بازار یافت می شوند.

حال اگر کسی موفق به خرید جوجه بسیار جوان شود، نگهداری این جوجه ها یک مزیت و یک عیب بزرگ دارد. مزیت آن این است که اگر موفق به زنده نگهداشتن آن شود، مراحل تربیتی آنها حدوداً سه ماه جلو می افتد. اما عیب بزرگ پرورش چنین جوجه ها این است که به صرف وقت و پرستاری شدید نیاز دارند و ممکن است شما چنین وقتی را نداشته باشید که روزانه در چندین نوبت به تغذیه و نظافت آنها بپردازید. دیگر آن که هنوز بدنشان نسبت به بیماریها مقاومت کافی پیدا نکرده و بسیار زود بیمار و تلف می شوند.

براساس اطلاعات موجود، تمام یا اغلب جوجه هایی که تاکنون در چنین سنی خریداری شده اند، در خانه ی خریداران آنها در مدت کوتاهی تلف شده اند. بنابراین توصیه می شود عوامل وارد کننده اقدام به وارد کردن جوجه در سنین کمتر از یکسال نکنند و مردم نیز اگر چنین جوجه هایی را یافتند و خریداری کردند، بدانند که امکان زنده نگهداشتن آنها بسیار اندک است.

دوره دوم :

از سن ۴ الی ۵ ماهگی یا بیشتر تا زمانی است که در خانه خریدار یا صاحبش اهلی می شود.

دوره سوم نیز از زمان سخن گو شدن خاکستری ها تا پایان عمر آن است.

خاکستری های وارداتی وحشی اند و هیچ تجربه ای از زندگی در کنار انسان ندارند.

کسانی که اظهار داشته اند؛ خاکستری ها هر چه جوان تر باشند، زودتر سخن گویی را می آموزند، نظرشان باید به این شکل اصلاح شود: «خاکستری ها هر چه جوان تر باشد، زودتر اهلی می شود و هر چه زودتر اهلی شود، زودتر تقلید صدا را می آموزد.»

نظرات در مورد زمان یادگیری سخن گویی خاکستری ها متفاوت است.

در کتب خارجی آورده شده است که جوجه خاکستری های دم سیاه از نژاد تیمنه و نیز طوطی های آمازون حتی در سن ۶ ماهگی ممکن است سخن گویی را یاد بگیرند، اما جوجه خاکستری های دم قرمز از نژاد لامینیت یا کونگو، زودتر از ۱۲ ماهگی و براساس نظر برخی افراد زودتر از ۱۸ ماهگی سخن گو نمی شوند.

در ایران به طرز نادرستی روی قابلیت یادگیری سخن گویی جوجه ها اظهار نظر شده است، به طوری که چنین شایع است که جوجه خاکستری های چشم سیاه حتی در شش ماهگی یا کمتر قدرت یادگیری سخن گویی دارند و به همین دلیل بسیاری از مردم ناآگاهانه به دنبال خرید جوجه های چشم سیاه هستند.

به طور کلی براساس میانگین نظرات باید گفت که جوجه خاکستری های دم سیاه به طور متوسط در سن ۱۰ ماهگی و جوجه های دم قرمز به طور متوسط در سن ۱۴ ماهگی قابلیت یادگیری سخن گویی پیدا می کنند. ( که بنده به عنوان ویرایش کننده و بازنویس این مقاله این موضوع را در مورد سن سخنگویی خاکستری ها قبول ندارم )

متأسفانه به دو دلیل نمی توان اظهار نظر دقیق تر از زمانهای فوق ارائه کرد:

یکی به علت انجام نشدن تحقیقات قابل قبول و تعیین سن متوسط قابلیت سخن گو شدن جوجه خاکستری ها و دیگری به علت تفاوتهای فردی موجود میان جوجهخاکستری های مختلف.

به عبارت دیگر ممکن است فردی یک جوجه خاکستریه دم سیاه داشته که در سن ۶ ماهگی سخن گو شده و ممکن است جوجه دم سیاه فرد دیگری در یک سالگی یا بیشتر سخن گو شده باشد.

همچنین جوجه های دم قرمز ممکن است در خانه ای در سن ۱۲ ماهگی و در خانه دیگر در سنین ۱۴ تا ۱۸ ماهگی سخن گو شده باشد. بنابراین هیچ یک از زمانهای فوق را نمی توان به عنوان زمان دقیق قابل سخن گو شن جوجه ها عنوان کرد.

این امکان هم وجود دارد که شما یک خاکستریه فوق العاده جوان را مراقبت و تربیت کنید، ولی هرگز قادر به تقلید صدای انسان نشود. حال اگر چنین پرنده ای قدرت تقلید صدا داشته باشد، طبعاً زودتر از یک پرنده ی مسن تر اهلی می شود و زودتر تقلید صدا را شرع می کند.

به همین ترتیب، ممکن است شما یک خاکستریه چشم زرد خریداری کنید و چنین پرنده ای هوش و حافظه زیادی داشته باشد. لذا با چند ماه تأخیر نسبت به جوجه های جوان اهلی می شود، ولی پس از اهلی شدن، به دلیل داشتن هوش و حافظه بالا، تقلید صدای انسان را نسبت به یک خاکستریه جوان، اما کم هوش و حافظه با سهولت و سرعت بیشتر بیاموزد.

به ندرت اتفاق می افتد که جوجه ها تا سن کمتر از یک سال بتوانند صدای انسان را تقلید کنند.

در ایران شایع بود که جوجه ها هر چه جوان تر باشد، قدرت یادگیری تقلید صدای انسان را بیشتر دارد. بر همین اساس، عموم علاقه مندان سخن گویی خاکستری ها، در هنگام خرید تمایل داشتند جوجه ی چشم سیاه را خریداری کنند.

اما این افراد باید بدانند که بدن این جوجه ها هنوز نسبت به بیماریها مقاوم نشده و امکان تلف شدن آنها زیاد است. حدود ۲۰ درصد این جوجه ها از زمان صید شدن از طبیعت تا قبل از ورود به خانه ی خریداران تلف می شوند و حدود ۴۰ درصد دیگر در خانه های مردم می میرند.

این در حالی است که مردم به خاطر تصور غلطی که از قدرت یادگیری جوجه های چشم سیاه دارند، نه تنها در خرید آنها ریسک تلف شدنشان را باید بپذیرند، بلکه به علت تقاضای زیاد برای چنین جوجه ها، عوامل واسطه این جوجه را نسبت به خاکستری های چشم زرد و حتی جوجه های چشم طوسی که بهترین انتخاب هستند، گران تر می فروشند. خلاصه بحث فوق به شرح زیر است:

(۱) جوجه خاکستری ها غالباً تا یک سالگی و گاه تا ۲ سالگی قدرت یادگیری سخن گویی پیدا نمی کنند( در استثناء ها دیده شده که یک خاکستریه دم قرمز که در منزل پرورش داده شده در ۶ ماهگی نیز سخنگو شده باشد )

(۲) هر چه جوجه ها جوان تر باشند، مقاومت بدن آنها نسبت به بیماریها کمتر است و تلفات آنها قبل از رسیدن به دست مردم و نیز در خانه های مردم بیشتر است.

(۳) سن متوسط جوجه های چشم سیاه ۸ ماه

سن متوسط جوجه های چشم دودی حدود ۱۴ ماه

سن متوسط جوجه های چشم طوسی حدود۱۴ ماه تا ۲ سال

سن متوسط خاکستری های چشم سفید حدود ۲ تا ۳ سال

سن رسیدن جوجه ها به بلوغ جنسی حدود ۴ تا ۶ سالگی

حدود سن قادر شدن به جفتگیری بیش از ۶ سال

سن زرد شدن چشم ها از ۴ سال

( تمام این گمانه زنی ها برای رنگ چشم به صورت احتمال بوده و ممکن است در بعضی خاکستری ها صدق نکند )

کسی که یک خاکستری چشم سفید را خریداری می کند، پرنده ی او بسیار زودتر از یک خاکستری چشم طوسی وارد فاز تولید مثل و کاهش قدرت سخن گویی می شود.

لذا به منظور تربیت کردن یک خاکستریه سخن گوی خوب، با توجه به مشکلات جوجه های چشم دودی و چشم سیاه از لحاظ کم بودن مقاومت آن ها در مقابل بیماری ها و نیز مشکل خاکستری ها ی بالغ چشم زرد از لحاظ وارد شدن به فاز جوجه کشی یا نزدیک بودن به مرحله تولید مثل بهترین انتخاب برای یک خریدار علاقه مند سخن گویی خاکستری ها، یک جوجه «چشم طوسی» است.

جوجه های چشم طوسی پس از چند ماه که طول می کشد تا اهلی شوند، قابلیت یادگیری سخن گویی پیدا می کنند و قادرند تا رسیدن به بلوغ به خوبی یادبگیرند و صحبت کنند.



حال اگر جوجه شما نر باشد، حتی پس ازبلوغ هم به سخن گویی خودش با ظرفیت بالا ادامه می دهد و اگر جفتی برای آن تهیه شود، هم با جفت خود به مرحله تولید مثل وارد می شود و هم به سخن گفتن ادامه می دهد واگر ماده باشد، ممکن است بعد از بلوغ دچار تنش جنسی و پرکنی ناشی از این نوع تنش می شود و اگر جفت باری آن تهیه شود، جفتگیری می کند، تخم گذاری می کند، روی تخم هایش می خوابد و متعاقباً به مراقبت و پرورش جوجه هایش مشغول می شود و طبیعی است که از یک خاکستری مادری که وظیفه مذکور را به عهده دارد، کسی نباید همانند گذشته انتظار سخن گویی از آن داشته باشد.
با توضیحات فوق، این موضوع نیز کاملاً روشن می شود که اگر فردی علاقه مند جوجه کشی از خاکستری ها باشد؛ باید حتی الامکان اقدام به خرید جوان ترین خاکستری ها ی بالغ چشم زرد کند.

این خاکستری ها تازه چشمشان زرد شده و از لحاظ قدرت تولید مثل؛ مشابه انسان در سنین جوانی هستند. بدیهی است همان طور که در مورد انسان، بچه دار شدن تا سن متوسط ۴۵ سالگی برای زن ها و ۷۵ سالگی برای مردها امکان پذیر است؛ در مورد خاکستری ها نیز تولید مثل از الگویی کم وبیش شبیه انسان پیروی می کند. اما همان طور که بچه دار شدن انسان در سنین بالا مشکل آفرین است، اگر فردی یک جفت خاکستریه چشم زرد مُسن یا خیلی پیر را برای جوجه کشی خریداری کند، ممکن است خاکستریه ماده چنان پیر باشد که دیگر نتواند تخم گذاری کند یا بعد از یکی دو سری جوجه کشی، قدرت تولید مثل را از دست بدهد.

اگر عمده هدف فرد از خرید این نژاد طوطی لذت بردن از سخن گویی آن باشد، باید یک جوجه ی حتی الامکان چشم طوسی خریداری کند که بتواند پس از ۳ تا ۵ ماه که آن را اهلی می کند، آن را تحت آموزش سخن گویی قرار دهد و تا زمان بلوغ بهترین لذت را از سخن گویی آن ببرد.

میزان هوش خاکستری ها به عنوان مهم ترین عامل در سرعت یادگیری تقلید صدا و ظرفیت حافظه به عنوان مهم ترین عامل در محفوظ نگهداشتن کلمات و جملات یادگرفته؛

دو صفت ارثی هستند که تا میان سالی (حدود ۴۰ سالگی)، به سن بستگی ندارند. اما یک موضوع باعث میشود که خاکستری ها از بلوغ به بعد، دیگر به خوبی جوجه ها به آموزش سخن گویی جواب ندهند و آن موضوع رسیدن خاکستری ها به سن زناشویی و علاقه آن ها به تشکیل خانواده است.

به عبارت دیگر هوش و حافظه خاکستری ها به هیچ عنوان از وقتی که چشم هایش زرد می شود کم نمی شود، همان طور که هوش و حافظه انسان از وقتی که بالغ می شود کم نمی شود، اما خاکستری های چشم زرد به سنی رسیده اند که در این سن نرها همواره جفت می خواهند و ماده ها سالیانه چندین بار نیاز به جفت پیدا می کنند.

بنابراین به دلیل همین نیاز است که خاکستری ها دچار تنش جنسی می شود و در این حالت که تحت فشار روحی است، طبیعی است که تمایلش به تمرکز روی آموزش مربی کم شود؛ یعنی در حالی که شما خیال می کنید مشغول آموزش پرنده هستید، طوطیه شما عملاً میلی ندارد که به شما گوش بدهد.

بنابراین شما باید از این پس برنامه ریزی کنید و از پرنده ی خود در هر سنی که هست، مطابق اقتضای غرایزی توقع داشته باشید و موضوع هوش و حافظه را در رابطه با یادگیری سخن گویی توسط طوطی اشتباه به کار نبرید؛ یعنی هرگز نگویید جوجه خاکستری ها هوش بالایی دارند و وقتی چشمشان زرد می شود

زودتر اهلی شدن یک خاکستریه جوان تر، هیچ تضمینی برای سخن گو شدن آن یا قدرتمندتر شدن آن در سخن گویی نسبت به خاکستری های دیگر نخواهد بود.



یادگیری خاکستری ها از تلوز یون، رادیو، مکالمات تلفنی یا گفتگوها معمولاً معادل صفر است، مگر این که پرنده بسیار زیاد در معرض شنیدن چنان صداها قرار گیرد و اگر هم چیزی یاد بگیرد، به صورت بلغور شده و غیرواضح ممکن است تکرار کند.

اگر یک خاکستریه سخن گو در خانه داشته باشید و صدای زنگ تلفن و موبایل را یاد گرفته باشد، اما این بار حس گرهای شنوایی اش را متوجه مکالمه تلفنی شما می کند و چون حرفهای طرف مقابل شما را نمی شنود و حرفهای شما هم غالباً به صورت به صورت تعارف و خنده و گوشه وکنایه است، پرنده با چند بار گوش دادن به مکالمات تلفنی شما، حرفهای یک طرف؛ یعنی خود شما را ممکن است یاد بگیرد.

اما وقتی می خواهد آن را تقلید کند، مجموعه ای از کلمات و جملات را بلغور می کند. البته همین موضوع هم حیرت آور است، به ویژه آن که پرنده هایی که جوری مکالمه ی تلفنی را تقلید می کند که انگار تمام آن را فهمیده است.

به طور کلی نباید از خاکستری ها انتظار یادگیری سخن گویی از منابعی مثل تلوزیون، رادیو، مکالمات تلفنی و گفتگوی بین افراد داشت. یک خاکستری ممکن است کلامی را به صورت بلغور شده از چنین گفتگوها یاد بگیرد، اما تکرار آنها به دلیل نامفهوم نبودن و واضح نبودن بی ارزش است.

تحت شرایط تکرار کافی، خاکستری ها صداهایی که بیشتر شبیه تن صدای طبیعی خودش باشد؛ مثل انواع سوتها، بوقها، زنگها، آژیرها، صدای پرندگان و حیوانات و غیره را به خوبی یاد می گیرد. به طور کلی دشوارترین صدا برای خاکستری ها، یادگیری کلمات و زبان انسان است.
یک خاکستری از صاحب خودش به مراتب بهتر از دیگران سخن گویی را یاد می گیرد. علت آن است که به صاحب خودش اطمینان کامل دارد و می تواند حواسش را کاملاً به او متمرکز کند. اما به علت اعتماد نداشتن به دیگران، بخشی از حواس پرنده در شنیدن آموزش از دیگران پرت می شود و به مراقبت از خودش مشغول می شود.
بر حسب آن که کدام یک از افراد خانواده به چه میزان با پرنده دوست شده باشد، به همان میزان به او اعتماد می کند و از او چیز یاد می گیرد.
خاکستری ها بسیار به ندرت از غریبه ها چیزی یاد می گیرند ,چون در برخورد با غریبه ها مدتی طول می کشد تا او را شناسایی کند و به او اعتماد کند و تا به کسی اعتماد نکند، حواسش به گفته های او متمرکز نخواهد شد و چیزی از او یاد نخواهد گرفت.
مکان آموزش خاکستری ها باید مناسب باشد، در غیر این صورت پرنده قدرت تمرکز حواس در مکان نامناسب پیدا نمی کند. این طوطی ها اقلب فقط در محیطی می تواند از صاحب خودش چیزی یاد بگیرد که هیچ صدا، شیئی، پرنده، حیوان، تلویزیون، مکالمه تلفنی یا چیز دیگر و حتی رفتارهای نامناسب صاحب خودش یا وجود خاکستری هایی دیگر حواسش را پرت نکند.

نکات مهم در آموزش سخن گویی به خاکستری ها


از یاد دادن سوتهای ناهنجار و هر نوع صدای ناخوشایند و حرفهای زشت به پرنده تان خودداری کنید.

اگرطوطیه شما سوتها را با صدای بلند یاد بگیرد، وقتی چنان سوتها را بکشد، ممکن است شما یا دیگر افراد را ناراحت کند، به ویژه اگر صبح زود چنان سوتها را بکشد.

سوتها، زنگها، آژیرها، صدای پرندگان، صدای حیوانات، صدای شرشر آب؛ صداهای سرفه، عطسه، خروپف و غیره زودتر از صدای صحبت کردن انسان توسط خاکستری ها یاد گرفته می شوند.

سعی کنید تا می توانید صداها، کلمات و جملاتی را به پرنده ی خود یاد بدهید که وقتی تکرار می کند موجب ناراحتی یا شرمندگی شما نشود.

هر چه بیشتر جلوی پرنده تان سوت بزنید، قدرت یادگیری سخن گویی آن و تمایلش به یاد گیریه کلمات و جملات کمتر می شود.

خاکستری هایی که عادت به سوت زدن زیاد پیدا کند، چون سوت کشیدن برایش بسیار راحت تر از سخن گویی است، به جای حرف زدن، بیشتر سوت می کشد، اگر یک طوطیه پیشرفته در سخن گویی، زیاد در معرض شنیدن سوتها قرار گیرد، ملاحظه خواهید کرد که کلمات یا عبارت را دیگر زیاد تکرار نمی کند و بیشتر سوت می کشد. بنابراین تا می توانید با روش صحیح حرف زدن را به پرنده تان یاد بدهید و از آموزش سوت به طوطی خودداری کنید، زیرا لذت شنیدن سوت از خاکستری ها در مقابل حرف زدن تقریباً هیچ است و اگر بخواهیم به یک کلمه حرف زدن خاکستری یک امتیاز بدهیم، باید به ۱۰ نوع سوت کاسکو هم فقط یک امتیاز بدهیم.

https://animal.irpsc.com